چكیده
تخلفات اداری یكی از موضوعاتی است كه مردم به طور روزمره در مراجعات خود به اداره‌ها و ارگان‌های دولتی در اثر عمل خطاكارانه ناشی از كارمند، با آن مواجه هستند. رسیدگی به این تخلفات بر اساس آیین دادرسی اداری است که انتظار می رود منصفانه باشد. اصول دادرسی منصفانه از جمله اصول حقوق فراملی و شناخته شده در حقوق داخلی است كه به طرف شاكی از خدمات اداری این امكان را می‌دهد تا در فرآیند رسیدگی به تخلفات اداری كارمند خاطی توسط مقام اداری با استفاده از موازین موجود در این اصول رسیدگی‌ای منصفانه و عادلانه صورت گیرد.
هدف اصلی تحقیق این است كه آیا در آیین دادرسی اداری به ویژه در هیأت‌های رسیدگی به تخلفات اداری، اصول دادرسی منصفانه رعایت می گردد یا خیر؟. در این رابطه سؤالاتی مطرح شده كه عبارتند از اینكه در رسیدگی‌های مراجع شبه قضایی و هیأت‌ها (بدوی و تجدیدنظر) تا چه اندازه از اصول دادرسی منصفانه استفاده شده و دیوان عدالت اداری با استفاده از رسالت خود در اصل 173 قانون اساسی در احقاق حق مردم تا چه اندازه كوشا بوده است؟
پژوهش اخیر بر اساس مطالعه كتابخانه‌ایی و رجوع به منابع مدون، در نهایت به این نتایج دست یافته که در كل در آیین دادرسی اداری به خصوص در رسیدگی مراجع اختصاصی، كمتر به اصول دادرسی منصفانه توجه شده است. همچنین اصول دادرسی منصفانه از جمله اصول بین‌المللی حقوق بشری و شناخته شده در قانون اساسی ما می‌باشد. استفاده از این اصول در جهت احقاق حق، می‌تواند به انواع رسیدگی‌ها كمك شایانی نماید. در خاتمه محقق به این نتیجه می رسد که اگر در آیین دادرسی اداری اصول دادرسی منصفانه رعایت شود می‌توان انتظار یك دادرسی اداری عادلانه كه در آن حقوق دو طرف دعوا بویژه مردم به عنوان ارباب رجوع و كارمند به عنوان مسئول در انجام خدمات اداری را داشت.
واژگان كلیدی: دادرسی اداری، تخلفات اداری، اصول دادرسی منصفانه، هیأت‌های رسیدگی (بدوی و تجدیدنظر)، دیوان عدالت اداری.
فصل اول: تاریخچه و پیشینه تخلف اداری و رسیدگی به آن
مبحث اول: معنا و مفهوم خطای اداری و تخلف اداری
گفتار اول: مفهوم خطای اداری
گفتار دوم: قلمرو قانون رسیدگی به تخلفات اداری
مبحث دوم: انواع هیأت‌های رسیدگی به تخلفات اداری و شیوه‌ی رسیدگی در دیوان عدالت اداری
گفتار اول: انواع هیأت، چگونگی رسمیت اعضاء و فعالیت آن‌ها
گفتار دوم: دیوان عدالت اداری مرجع رسیدگی به شكایت مستخدمان علیه اداره
فصل دوم: دادرسی منصفانه
مبحث اول: مفهوم و قلمرو دادرسی منصفانه
گفتار اول: مفهوم دادرسی منصفانه
گفتار دوم: تحول زمانی اندیشه‌های دادرسی منصفانه
مبحث دوم: جایگاه اصول حداقلی دادرسی منصفانه در حقوق داخلی ایران و در حقوق بین‌الملل
گفتار اول: بررسی و تحلیل دادرسی منصفانه در حقوق موضوعه ایران
گفتار دوم: تضمینات دادرسی منصفانه در سطح بین‌الملل
فصل سوم: تطبیق آیین دادرسی در هیأت‌های رسیدگی به تخلفات اداری و دیوان عدالت اداری با اصول دادرسی منصفانه
مبحث اول: مقایسه شكلی و ماهوی
گفتار اول: مقایسه شكلی اصول حداقلی دادرسی منصفانه با شیوه‌ها و مراحل مختلف دادرسی در هیأت‌های رسیدگی به تخلفات اداری
گفتار دوم: مقایسه ماهوی دادرسی منصفانه با شیوه‌ها و مراحل مختلف دادرسی در هیأت‌های رسیدگی به تخلفات اداری
مبحث دوم: مقایسه نحوه‌ی رسیدگی در دیوان عدالت اداری با اصول دادرسی منصفانه
گفتار اول: محدودیت‌های حق دادخواهی در دیوان عدالت اداری و اندیشه حاكمیت قانون
گفتار دوم: محدودیت‌های حق دسترسی به دادرسی اداری در ایران