موضوع جنگ 2022 روسیه -اکراین اگرچه موضوعی است که بی ارتباط بااختلافات و مناقشات این دو کشور بر سر شبه جزیره کریمه نبوده ، دلایلی مبنی بر عدم رضایت روسیه به پیوستن اکراین به پیمان اتلانتیک شمالی (ناتو) و پیشروی نیروهای ناتو در شرق مرزهای اکراین موجب شده که روسیه ان را به عنوان تهدیدی بر علیه امنیت خویش قلمداد کرده و حمله گسترده ای علیه خاک اکراین در مورخه 22 فوریه 2022 صورت دهد ،علاوه بر آن نهادهای مربوط به سازمان ملل متحد و دیگر نهادی حقوق بشری ،روسیه را به جنایات جنگ و نقض قواعد امره متهم کردند، از انجاییکه روسیه و اکراین طرف اساسنامه روم نیستند و به ان هم محلق نشده اند لذا اساسنامه دیوان برای هر دو کشور الزام اور نمی باشد به همین منوال تا حدودی دیوان را با محدودیت هایی مواجه می نماید . اکراین در اواخر سال 2022 دادخواستی را مبنی بر نسل زدایی، ژنوساید و مجازات نسل زدایی بر علیه روسیه در دیوان کیفری بین المللی به ثبت رسانید، از سوی دیگر روسیه دستور قرار موقت دیوان بین المللی دادگستری مبنی بر " تعلیق فوری عملیات های نظامی آغاز شده " که دستور الزام اوری بود را نادیدده گرفت لذا دیوان کیفری بین المللی با توجه به اسناد و مدارک و نیز به موجب برخی صلاحیت های دیوان و دیگر مستندات و نیز با احتساب برخی مواد اساسنامه دیوان ابعاد گسترده این جنگ به ویژه جنایات جنگی ان را مورد بررسی قرار داده است. می توانید این پژوهش رشته حقوق را به صورت فایلword دانلود نمایید.
بیان مسأله
حوضه دریای سیاه به دلیل مداخلات روسیه در گرجستان و اوکراین به نقطه اشتعال تبدیل شده است. این امر نه تنها برای امنیت اروپا بلکه برای امنیت دریای مدیترانه نیز پیامدهایی دارد. از آنجایی که چشم انداز یک درگیری بزرگتر بین اوکراین و روسیه به چشم می‌خورد. باید به تأثیرات احتمالی آن بر خود روسیه در سطح منطقه و بین الملل توجه کرد. برخی کشورها به طور مستقیم در جلوگیری از تشدید تنش و آغاز درگیری، در به حداقل رساندن پیامدهای آن در سریع‌ترین زمان ممکن، منافع دارند. در حالی که درگیری مسلحانه در شرق اوکراین پس از شروع در اوایل سال ۲۰۱۴ به بن بست رسیده است، در اکتبر ۲۰۲۱، روسیه شروع به انتقال نیروها و تجهیزات نظامی در نزدیکی مرز با اوکراین کرد و نگرانی‌ها را نسبت به تهاجم احتمالی افزایش داد.
در روز پنجشنبه ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ حملات هوایی و زمینی کرملین به مواضع کی یف آغاز شد که همچنان ادامه دارد. اگرچه در آغاز این حملات مسکو توجيهاتی همچون دفاع از امنیت ملی و انسانی را برای خود در نظر گرفت اما فراتر از این موارد بایستی به ابعاد مختلف آن پرداخت.
قبل از آغاز این حملات، در اواسط دسامبر ۲۰۲۱. وزارت خارجه روسیه مجموعه‌ای از خواسته‌ها را صادر کرد که شامل ممنوعیت ورود اوکراین به سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و کاهش نیروها و تجهیزات نظامی ناتو در شرق اروپا به‌منظور حضور نیروهای نظامی این کشور بود.
در خصوص جنگ اخیر روسیه اکراین و جنایات آن نهادهای حقوق بشری و سازمان های مربوطه شواهدی را جمع اوری کرده اند که در ماه سپتامبر و اکتبر سال 2022 ارتش روسیه در یک جنگ تمام عیار علیه اکراین ، تمامی قوانین مربوط به رفتار با غیر نظامیان و رویارویی نظامی در جبهه های جنگ را زیر پا گذاشته است که دولت اکراین مشفول تحقیق درباره بیش ازچند هزار مورد بالقوه از جنایات جنگی صورت گرفته به دست ارتش روسیه در این کشور است .
روسیه همواره اتهام ازار و قتل غیر نظامیان و یا حمله به اهداف غیر نظامی را رد کرده است اما نهادهای مدافع حقوق بشرو خبرنگارانی که تحولات جنگ اکراین را پوشش می دهند شواهد فراوانی در ارتباط با جنایات صورت گرفته به دست ارتش روسیه جمع اوری کرده اند که در این رابطه موسسه "فرانت لاین" در گزارش تحقیقی مشترکی بیش از 600 مورد را که به نظر می رسد قوانین بین المللی جنگ نقض شده است را مستند کرده اند.
مثل های دیگری در مبحث جنایات جنگی اخیر میتوان به بمباران متعدد بیمارستان¬ها و مدارس و مناطق مسکونی شهر کیف و چندین شهر دیگر اکراین اشاره کرد که برخلاف موازین حقوق بشر و اصول چهارگانه ژنو میباشد تا انجاییکه بازرسان سازمان ملل متحد در این خصوص کارشناسی های گوناگونی را در جهت اثبات این موضوع به انجام رسانیده اند.
جهت بررسی جنایات جنگی از دیدگاه ماهوی و با توجه به اساسنامه رم دیوان مواردی را از جمله ارتباط با مخاصمات مسلحانه در خصوص رفتاری که واجد شرایط جنگی باشد، اصول حقوق بشر دوستانه بین المللی یعنی اصول انسانیت و روش ارتکاب جنایت توسط افرادی که در جنگ روسیه اکراین مرتکب جنایات جنگی شده و اصول حقوق بشر دوستانه را نقض کرده باشند را مورد رسیدگی قرار خواهد داد.
ضرورت پژوهش
از انجاییکه قوانین امره در حقوق بین الملل قاعده ای است که به وسیله کل جامعه بین المللی کشورها به عنوان قاعده ای تخلف ناپذیر محسوب میشود و تمام کشور ملزم به رعایت ان میباشند و از انجاییکه که برخی از جنایات ارتکابی در جنگ میان روسیه و اکراین نقض این قاعده و نیز نقض فاحش قوانین بین الملل شمرده میشوند دیوان کیفری بین المللی این صلاحیت را دارد که با توجه به شواهد قراین اسناد مدارک موجود این جنایات را مورد بررسی قرار دهد که بدین گونه اهمیت و ضرروت تحقیق حاضر نیز بر همین اصل استوار خواهد بود.
سازماندهي پژوهش
پژوهش حاضر در قالب چهار فصل تهیه گرديده است. فصل اول کلیات پژوهش را شرح می دهد ، فصل دوم به جنایات مَشمول صلاحیت دیوان کیفری بین المللی پرداخته است ، فصل سوم به اعمال صلاحیت دیوان کیفری بین المللی در خصوص جنایات جنگ روسیه و اکراین اختصاص یافته و فصل چهارم شامل نتیجه گیری و پیشنهادات می باشد.
فهرست مطالب
فصل اول کلیات تحقیق 1
1-1- بیان مسأله 2
1-2- ضرورت پژوهش 5
1-3- اهداف تحقیق 7
1-4- سوالات تحقیق 7
1-4-1- سوالات اصلی 7
1-4-2- سوالات فرعی 7
1-5- فرضیه های پژوهش 7
1-6 پیشینه پژوهش 8
1-7- روش تحقیق 11
1-8- تعریف مفاهیم 11
1-8- سازماندهي پژوهش 12
فصل دوم جنایات مَشمول صلاحیت دیوان کیفری بین المللی
2-1- صلاحیت دیوان کیفری بین المللی 14
2-2-1- معرفی دیوان 14
2-2-2- تاریخچه دیوان بین المللی کیفری و حدود صلاحیت آن 19
2-2-2-1- کنفرانس ۱۹۹۸ رم 20
2-3- ساختار اساسنامه دیوان 21
2-4- بررسی عملکرد دیوان 22
2-5- روش های رسیدگی به جرایم ارتکابی 25
2-6- اصول دیوان 25
2-6-1- اصول اختصاصی 25
2-6-2- اصول عمومی حقوق کیفری در اساسنامه دیوان 30
2-7- ویژگی های اساسی دیوان کیفری بین المللی 30
2-8- جرایم داخل در صلاحیت دیوان کیفری بین المللی 31
2-9- صلاحیت دیوان کیفری بین المللی 36
2-9-1- صلاحیت ذاتی 36
2-9-2- صلاحیت شخصی 38
2-9-3- صلاحیت متقارن 38
2-9-4- صلاحیت اجباری 38
2-10- اعمال صلاحیت توسط دیوان 39
2-11- شروط اعمال صلاحیت 40
2-12- پیش فرض¬های اعمال صلاحیت 41
2-13- ابعاد صلاحیت دیوان بین المللی کیفری 42
2-13-1- صلاحیت موضوعی 42
2-13-2- صلاحیت تکمیلی 43
2-13-3- صلاحیت شخصی 45
2-13-4- صلاحیت مکانی(سرزمینی) 47
2-13-5- صلاحیت زمانی 49
2-14- جنایات نسل کشی 50
2-14-1- جنایت علیه بشریت 50
2-14-2- جنایات جنگی 51
2-14-3- جنایت تجاوز 51
2-15- جرایم مبتنی بر معاهده 52
2-15-1- جنایت علیه بشریت 52
2-15-2 عناصر جنایت علیه بشریت 55
2-16- جرایم بین المللی و مراجع رسیدگی کننده به آن 62
2-17- منابع حقوق بین الملل بشر دوستانه 64
2-18- دیدگاه دیوان بین المللی کیفری درباره جنایات جنگی 66
2-18-1- شرایط تحقق جنایت جنگی 68
2-18-2- اعمال مجرمانه در جنایات جنگی 69
فصل سوم عمال صلاحیت دیوان کیفری بین‌المللی در جنگ روسیه و اکراین
3-1- جنايات ارتكابي در قلمرو حاكميت سرزميني اوكراين 72
2-3 روند پرونده اکراین در دیوان کیفری بین المللی 74
3-3 قطعنامه سازمان ملل متحد در خصوص جبران خسارت تجاوز به اکراین 81
4-3 ایرادات مقدماتی روسیه در دیوان بین المللی دادگستری 87
5-3 ارتکاب تجاوز توسط اعضای دایم شورای امنیت 91
6-3 گزینه های پیش روی سازمان ملل متحد در پاسخ به تجاوز سرزمینی روسیه 98
3-7 شناسايي و تبيين جنايات ارتكابي در پرتو اسناد حقوق بشردوستانه 110
3-8 حمله روسیه به اوکراین از منظر حقوق بین الملل کیفری 115
3-9 پیگیری پرونده جنایات در اوکراین از سوی نظامیان روسیه 120
3-10- سیاسی کاری دیوان در خصوص جنگ روسیه و اوکراین 122
3-10-1- وضعیت افغانستان 123
3-10-2- وضعیت عراق/انگلستان 125
3-10-3- وضعیت ونزوئلا 126
3-11- ماهيت جنايات جنگي و صلاحیت دیوان در خصوص جنگ روسیه – اکراین 127
فصل چهارم : نتیجه گیری و پیشنهادات
نتیجه گیری 137
پیشنهادات 139
منابع 140