هدف از تحقيق بررسي اين موضوع است كه آيا کیفیت حسابرسی در دوره جاری، تاثیری بر احتمال تجدید ارائه صورتهای مالی در دوره آتی دارد؟. بدین منظور رابطه بین عوامل موثر بر کیفیت حسابرسی در دوره جاری و احتمال تجدید ارائه ارقام مقایسه‌ای صورتهای مالی در دوره‌های آتی در شرکتهای پذیرفته در بورس اوراق بهادار تهران بررسی شد. به منظور آزمون فرضیات تحقیق پس از جمع‌آوری و غربال اولیه داده‌ها، .با استفاده از نمونه‌اي متشکل از شرکت‌هايي که در صنایع مختلف مشغول فعالیت هستند، بالغ بر 105 شرکت- سال در دوره زماني نه ساله (1380- 1388) بررسی شد. به منظور محاسبه و طبقه بندی متغیرهای تحقیق از نرم افزار Excel استفاده شده است سپس با استفاده از تحلیل رگرسیون لجستیک چندگانه موجود در نرم افزار SPSS به آزمون فرضیات تحقیق پرداخته‌ایم.برای بررسی کیفیت حسابرسی از سه معیار دوره تصدی‌گری حسابرس،تخصص حسابرس در صنعت و اندازه موسسه حسابرسی استفاده شده است.به طور کلی نتایج تحقیق حاکی از آن است که افزایش کیفیت حسابرسی در دوره جاری، احتمال تجدید ارائه صورتهای مالی در دوره‌های آتی را کاهش می‌دهد.همچنین نتایج نشان می‌دهد از میان معیارهای کیفیت حسابرسی تنها میان دوره تصدی حسابرس و احتمال تجدید ارائه صورتهای مالی در شرکتهای پذیرفته در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معناداری وجود دارد. می توانید این تحقیق حسابداری را به صورت فایل word دانلود نمایید.
مقدمه
کلیه شرکتهایی که در سالهای اخیر در کشور امریکا ورشکست شدهاند، پیش از آن اقدام به تجدید ارائه صورتهای مالی خود نمودهاند. در اغلب موارد،ارائه مجدد صورتهای مالی بیانگر وجود مشکلات در سیستم کنترل داخلی و نظام راهبردی شرکت است (ژیا 2006) . تجدید ارائه باعث ایجاد حس عدم اطمینان پیرامون اعتبار مدیریت و سیستم گزارش دهی شرکتها به خصوص در زمانی می‌شود که تجدید ارائه نشان دهنده سوءدار بودن گزارشگری مالی در دوره‌های قبلی است. اگر مدیریت سعی در گمراه کردن سهامداران داشته باشد،اعتماد آنها به اطلاعات ارائه شده از سوی مدیریت کاهش مییابدو متعاقبا دیدگاه سرمایه گذاران تا حد زیادی نسبت به شرکت تغییر می‌کند. در حقیقت،صورتهای مالی تجدید ارائه شده به صورت شفاف و صریح،پیام و علامتی پیرامون قابل اتکا نبودن صورتهای مالی دوره‌های گذشته و کیفیت پایین آنها ارائه می نماید(ژیا 2006).
از سوی دیگر اصلیترین دلیل انجام حسابرسی مستقل ایجاد اطمینان از قابلیت اتکای صورتهای مالی برای استفادهکنندگان است. حسابرس از طریق جمع‌آوری و ارزیابی شواهد حسابرسی و در نهایت ازطریق گزارش حسابرسی، این اطمینان خاطر را مستند کرده و آن را در اختیار سرمایهگذاران قرار میدهند. حسابرسان از طریق مقایسه نحوه ارائه اطلاعات مالی بااصول و استانداردهای پذیرفته شده حسابداری، میزان قابلیت اتکای صورتهای مالی را مشخص می‌نمایند(حساس یگانه 1385).
پژوهش پیشرو این موضوع را بررسی می‌کند که آیاافزایش کیفیت حسابرسی در دوره جاری، احتمال تحریف با اهمیت در اقلام مندرج در صورتهای مالی دوره جاری و متعاقب آن تجدید ارائه صورتهای مالی در دوره آتی را کاهش می‌دهد؟ افزایش کیفیت حسابرسی به معنای افزایش تلاش حسابرس برای کشف اشتباهات و تحریفهای احتمالی با اهمیت موجود در صورتهای مالی است. افزایش تلاشها از سوی حسابرس، میتواند منجر به کاهش احتمال عدم کشف اشتباهات و تحریفهای با اهمیت شود (شیبانو 1990، ماتسومورا و تاکر1992، دای1993، هیلجیست 1999) . به این ترتیب انتظار میرود افزایش کیفیت حسابرسی به معنی رابطه منفی بین کیفیت حسابرسی در سال جاری و تجدید ارائه صورتهای مالی در دوره آتی باشد. با وجوداهمیت این موضوع برای دانش حسابرسی، مطالعات تجربی اندکی به صراحت این پیشبینی تئوریک راآزمون کردهاند.
بیان موضوع
بر اساس مفاهیم نظري گزارشگري مالي، هدف صورتهاي مالي (حسابداری) عبارت از ارائـه اطلاعاتي تلخيص و طبقه‌بندي شده درباره وضعيت مالي، عملكرد مالي و انعطاف‌پذيري مالي واحد تجاري است كه براي طيفي گسترده از استفاده‌كنندگان صورتهاي مالي در اتخاذ تصميمات اقتصادي مفيد واقع گردد. در واقع، هدف اصلي حسابداري، فراهم آوردن اطلاعاتي است که آثار مالي معاملات، عمليات و رويدادهاي موثر بر وضعيت مالي و نتايج عمليات واحد تجاري را بيان کند و از اين طريق سرمايهگذاران، اعتباردهندگان و ساير استفادهکنندگان را در قضاوت و تصميمگيريهاي اقتصادي ياري دهد.
کیفیت حسابرسی همواره بعنوان معیاری برای انجام صحیح فعالیت حسابرسی، مورد توجه حرفه حسابرسی بوده است. در واقع افزایش کیفیت حسابرسی به معنای افزایش تلاش حسابرس برای کشف اشتباهات و تحریفهای احتمالی با اهمیت موجود در صورتهای مالی است. اگر در دوره مالی تجدید ارائه صورت گیرد در حالیکه این امکان وجود داشته که تحریفهای منجر به تجدید ارائه در دوره‌های قبل توسط حسابرس کشف و گزارش شود، مشخص است که کیفیت گزارش حسابرسی پایین بوده است.
ورودی‌های فرآیند حسابرسی (شامل کیفیت حسابرس و اجرای حسابرسی) غیر قابل مشاهده هستند که این موضوع مشکلات بسیاری را جهت ارزیابی کیفیت حسابرسی برای محققان ایجاد نموده است. از طرفی گزارش حسابرس که هم قابل مشاهده است و هم جزء معیارهای مبتنی بر خروجی است به عنوان ابزاری که به طور مستقیم کیفیت حسابرسی را اندازه‌گیری می‌کند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. دو نمونه از معیارهای مستقیم مبتنی بر خروجی کیفیت حسابرسی، کشف تحریفات مالیاتی و احتمال انتشار گزارش تداوم فعالیت از سوی حسابرس قبل از ورشکستگی شرکت، می‌باشند. موانع اصلی برای استفاده از معیارهای مستقیم مبتنی بر خروجی کیفیت حسابرسی، تنوع کم این معیارها،ماهیت انحصاری داده‌ها،نرخ پایین وقوع،وقابلیت تعمیم محدود بوده است. این محدودیت ذاتی نیاز به معیارهای غیرمستقیم کیفیت حسابرسی را بوجود می‌آورد. در این تحقیق از معیارهایی مانند دوره تصدی‌گری حسابرس، اندازه حسابرسی و تخصص حسابرس در صنعت به عنوان معیارهای غیر مستقیم کیفیت حسابرسی معرفی شدهاند. به دلیل غیر مستقیم بودن این معیارها، هیچ‌یک به تنهایی نمیتواند منعکس‌کننده کیفیت حسابرسی باشد. به همین دلیل در این تحقیق از هر سه معیار دوره تصدی‌گری حسابرس، اندازه حسابرس و تخصص حسابرس در صنعت به عنوان نماینده کیفیت حسابرسی استفاده می‌شود.
اهمیت تحقیق
حسابرسی اغلب جزء لاینفک انتقال اطلاعات حسابداری به شمار می‌آید و در نتیجه بازتاب با اهمیتی در شناسایی و اندازه‌گیری این اطلاعات دارد. گسترش روز افزون جوامع و پیچیدگی مسائل خاص آنها، افزایش نیاز به اطلاعات اقتصادی مربوط و در نتیجه افزایش تقاضا برای وجود سیستمها و فرایندهایی که فراهم کننده چنین اطلاعاتی هستند را ایجاد کرده است. همین عوامل موجب افزایش و گسترش نیاز به حسابرسی به عنوان قسمتی از کل فرایند انتقال اطلاعات شده است. حسابرسی با تاکید بر اثربخشی عملیات موجب صرفه‌جویی در هزینه می‌شود و زیان‌های ناشی از اشتباهات را کاهش می‌دهد (مجتهد زاده1376). نقش حسابرسی درکاهش تحریفات نه تنهابرای پژوهشهای حسابرسی اساسی است،بلکه دارای پیامدهای عملی عمیقی است.کمیسیون بورس واوراق بهادار به تجدید ارائه به عنوان "قابل رویت‌ترین شاخص حسابداری نادرست" توجه می‌کند. بارسوایی‌های حسابداری دراواخردهه 1990 واوایل سال 2000،قانونگذارها، کیفیت حسابرسی را زیر سوال بردند (شرودر، 2001) .درایران پژوهشهای بسیاری در زمینه کیفیت حسابرسی صورت گرفته است از جمله این پژوهشها می‌توان به تاثیر کیفیت حسابرسی بر قابلیت پیش بینی‌کنندگی سود (هشی و احمدی1388) و یا تاثیر گزارش حسابرسی بر کیفیت گزارشگری مالی (اعتمادی و موسوی شیری1378) و یا تاثیر کیفیت حسابرسی بر مدیریت سود(سجادی1389) اشاره کرد، اما تاکنون هیچ‌کدام تاثیر کیفیت حسابرسی را بر احتمال تجدید ارائه‌ها بررسی نکرده‌اند. با وجود این که پیامدهای سیاسی این موضوع با اهمیت است، در خصوص این موضوع که افزایش کیفیت حسابرسی، احتمال تحریف با اهمیت و متعاقب آن احتمال تجدید ارائه‌ها را کاهش می‌دهد شواهد تجربی اندکی وجود دارد.
جامعه و نمونه آماری پژوهش
جامعه آماری این پژوهش ، شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. علت انتخاب جامعه آماری امکان دسترسی به داده های موجود در صورت های مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار است. در این پژوهش نمونه مورد مطالعه از طریق روش حذفی سیستماتیک از جامعه آماری انتخاب خواهد شد ، به این ترتیب که نمونه آماری متشکل از کلیه شرکت های موجود در جامعه آماری است که حائز معیارهای زیر باشند :
1. پایان سال مالی آنها 29 اسفند باشد و در طول دوره پژوهش تغییر دوره مالی نداشته باشند.
2. جزء شرکتهای فعال در حوزه فعالیت های مالی ، از جمله شرکت های سرمایه گذاری ، بانک ها ، بیمه ها و موسسات مالی نباشند.
3. داده های مورد نیاز برای محاسبه متغیرهای تحقیق در طول دوره تحقیق برای دوره زمانی این پژوهش سالهای 1381 تا 1388 می باشد.
4. در طول یک سال مالی بیش از 6 ماه توقف معاملاتی نداشته باشند.
ساختار تحقیق
در فصل اول کليات تحقيق ارائه شد. مقدمه، بيان مسأله، اهميت و ضرورت انجام تحقيق، قلمرو تحقيق، فرضيهها و تعريف عملياتي متغيرها، مورد بررسي قرار گرفت.
در فصل دوم ضمن بيان مقدمه، مفاهيم نظري تحقيق تشريح و تبيين مي¬شود. در ادامه با مروري بر ادبيات تحقيق، پژوهش¬هايي که پيرامون موضوع تحقيق صورت گرفته است، مورد بررسي قرار مي¬گيرد.
در فصل سوم ابتدا جامعه و نمونه آماري پژوهش و ابزار گردآوريو تجزيه و تحليل داده‌ها، قلمرو تحقيق تشريح مي¬گردد. سپس به بيان روش انجام تحقيق، پرداخته و در نهايت روش گردآوري اطلاعات و تجزيه و تحليل داده¬ها ارائه مي¬گردد.
فصل چهارم به تجزيه و تحليل نتايج اختصاص يافته است. چگونگي طبقه¬بندي اطلاعات و تجزيه و تحليل آنها از طريق بکارگيري روشها و مدلهاي آماري مورد استفاده، اشاره شده و در نهايت نتايج آزمون فرضيهها ارائه ميشود.
در فصل پنجم خلاصه تحقيق بيان مي¬شود و نتيجه¬گيري و بررسي تطبيقي يافته¬ها ارائه مي¬گردد. در پايان اين بخش محدوديت¬هاي تحقيق، پيشنهادها و زمينه¬هاي تحقيقات آتي ارائه مي¬شود. پيوست¬هاي تحقيق شامل اطلاعات استفاده شده، منابع مآخذ و ساير جداول پيوست مي¬باشد.
فهرست مطالب
فصل اول کليات تحقيق
1-1-مقدمه 2
1-2-تشریح و بیان موضوع 3
1-3-ضرورت و اهمیت تحقیق
1-4- اهداف تحقیق
1-5- سئوالات و فرضیه های تحقیق
1-5-1-سئوالات تحقیق
1-5-2- فرضیه های تحقیق
1-6- جامعه و نمونه آماری پژوهش 6
1-7- قلمرو تحقیق
1-7-1- قلمرو زمانی:
1-7-2- قلمرو مکانی:
1-8- تعاریف مفاهیم و واژگان عملیاتی: 7
1-9- ساختار تحقیق
فصل دوم مباني نظري و پيشينه پژوهش
2-1-مقدمه
2-2- بخش اول: مبانی نظری 11
2-2-1- نياز به حسابـرسي 11
2-2-2-فرضیهی نماينـدگي
2-2-3-فرضیهیعلامت دهی
2-2-4-فرضيه اعتباربخشي
2-2-5-کیفیت حسابرسی
2-2-6-چارچوب کیفیت حسابرسی 14
2-2-7-مباحث نظری و شواهد تجربی در باب کیفیت حسابرسی 17
2-2-8-تقاضا برای کیفیت حسابرسی 19
2-2-9-عرضه کیفیت حسابرسی 20
2-2-10محصولات کیفیت حسابرسی 21
2 -2-11- دیدگاه‌های مرتبط با الزامی کردن تعویض ادواری حسابرس................. 27
2-2-11-1-دیدگاه موافقان الزامی کردن تعویض ادواری حسابرس 27
2-2-11-2-دیدگاه مخالفان الزامی کردن تعویض ادواری حسابرس 29
2-2-12-تجدید ارائه صورتهای مالی 32
2-2-12-1- تاریخچه تجدید ارائه صورتهای مالی 33
2-2-12-2- تعدیلات سنواتی 34
2-2-12-2-1تغییر در رویه حسابداری 35
2-2-12-2-2-اصلاح اشتباه 35
2-2-13-عوامل ایجاب کننده تجدید ارائه 36
2-2-14-اهداف مدیریت از گزارشگری نادرست 36
2-2-15-عوامل پیش بینی کننده تجدید ارائه صورتهای مالی 39
2-2-16-پیامدهای تجدید ارائه سود 41
2-3- بخش دوم: پیشینه پژوهشها 44
2-3-1- پژوهشهای خارجی 44
2-3-2- پژوهشهای داخلی 51
2-4- تبيين فرضیه های پژوهش 54
2-5- خلاصه فصل 59
فصل سوم روش تحقيق 60
3-1-مقدمه 61
3-2-جامعه و نمونه آماری پژوهش 61
3-3-قلمرو تحقیق 61
3-3-1- قلمرو مکانی 61
3-3-2- قلمرو زمانی 62
3-4- ابزار گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها 62
3-5- روش شناسی پژوهش 62
3-6- روش آزمون فرضیه ها 63
3-6-1آزمون فرضیه اصلی: 63
3-6-2-آزمون فرضیه فرعی اول 68
3-6-3-آزمون فرضیه فرعی دوم 68
3-6-4-آزمون فرضیه فرعی سوم 69
3-7- فرضیات مدل رگرسیون خطی کلاسیک 69
3-8-خلاصه فصل 70
فصل چهارم تجزيه و تحليل نتايج آماري تحقیق 71
4-1 مقدمه 72
4-2 آمار توصیفی 72
4-3 تحليل ماهيت متغيرها و ويژگي هاي متغيرهاي تحقيق 73
4-4 آناليز کای دو : 74
4-5آزمون فرضیه های تحقیق 76
4-5-1 آزمون فرضیه اصلی 76
4-5-2 آزمون فرضیه فرعی اول 77
4-5-3 آزمون فرضیه فرعی دوم 78
4-5-4 آزمون فرضیه فرعی سوم 79
فصل پنجم تحليل نتايج تحقيق و ارائه پيشنهادات 88
5-1 مقدمه 89
5-2 خلاصه تحقیق 89
5-3- پیشنهادات کاربردی 91
5-4-پیشنهادها برای تحقیقات آتی 91
منابع و مآخذ: 93
فهرست جدول‌ها
عنوان صفحه
نمودار (2-1) چارچوب كيفيت حسابرسی
نمودار (2-2) چارچوب و طبقات پژوهش کیفیت حسابرسی 18
جدول (2-1) مطالعات بررسی کننده همبستگی بین اجزای کیفیت حسابرسی 23
جدول 4-1- اطلاعات توصیفی متغیرها 73
جدول 4-2 آنالیز کای دو برای مدل فرضیه اصلی اول (منبع نتایج تحقیقات محقق) 74
جدول 4-3آنالیز کای دو برای مدل فرضیه فرعی اول (منبع نتایج تحقیقات محقق) 75
جدول 4-4آنالیز کای دو برای مدل فرضیه فرعی دوم (منبع نتایج تحقیقات محقق) 75
جدول 4-5آنالیز کای دو برای مدل فرضیه فرعی سوم (منبع نتایج تحقیقات محقق) 75
جدول 4-6 آزمون فرضیه اصلی اول 76
جدول 4-7 آزمون فرضیه فرعی اول 77
جدول 4-8 آزمون فرضیه فرعی دوم 78
جدول 4-9 آزمون فرضیه فرعی سوم 79
جدول 4-10 آنالیز کای دو برای مدل فرضیه اصلی اول بر اساس فرصت طلبانه بودن تجدید ارایه صورتهای مالی 80
جدول 4-11 آنالیز کای دو برای مدل فرضیه اصلی اول بر اساس غیر فرصت طلبانه بودن تجدید ارایه صورتهای مالی 81
جدول 4-12 آنالیز کای دو برای مدل فرضیه فرعی اول بر اساس فرصت طلبانه بودن تجدید ارایه صورتهای مالی 82
جدول 4-13 آنالیز کای دو برای مدل فرضیه فرعی دوم بر اساس فرصت طلبانه بودن تجدید ارایه صورتهای مالی 82
جدول 4-14 آنالیز کای دو برای مدل فرضیه فرعی سوم بر اساس فرصت طلبانه بودن تجدید ارایه صورتهای مالی 83
جدول 4-15 آنالیز کای دو برای مدل فرضیه فرعی اول بر اساس غیر فرصت طلبانه بودن تجدید ارایه صورتهای مالی 84
جدول 4-16 آنالیز کای دو برای مدل فرضیه فرعی دوم بر اساس غیر فرصت طلبانه بودن تجدید ارایه صورتهای مالی 84
جدول 4-17 آنالیز کای دو برای مدل فرضیه فرعی سوم بر اساس غیر فرصت طلبانه بودن تجدید ارایه صورتهای مالی 85
جدول 4-18 ضریب همبستگی پیرسون 86