یکی از گرایش های رشته مهندسی نفت در مقطع کارشناسی ارشد مهندسی اکتشاف نفت می باشد. مهندسی اکتشاف نفت اولین گام در بهره برداری از این ثروت طبیعی است. تمامى فعاليت های مهندسی اعم از مطالعات سطحی، ژئوشيميائى و عمليات ژئوفيزيک که نهايتاً منجر به شناخت ساختار مخازن نفت و گاز مى شود، در حوزه اکتشاف قرار می گیرد. در واقع اولین مرحله برای بهره برداری یا برداشت نفت، کشف حوزه های نفتی است که این کار توسط لرزه نگاری انجام می گیرد. مهندسین اکتشاف، امواج صوتی را به اعماق زمین فرستاده و سپس امواج برگشتی را اندازه گیری و پردازش می کنند تا به وجود یا عدم وجود نفت در درون زمین پی ببرند. این گرایش ارتباط نزدیکی با زمین‌شناسی دارد. گرایش اکتشاف نفت مجموعه ای است آموزشی و پژوهشی مرکب از دروس نظری و کاربردی که به منظور افزایش اطلاعات کارشناسان معدن، زمین شناسی و نفت و ایجاد زمینه کافی برای درک و توسعه آنچه در مرزهای فن آوری در این زمینه می گذرد، تدوین شده است.