همگام با رويدادها و تحولات ژرف اجتماعي و اقتصادي در زندگي جوامع و بهره‌مندي انسان از حقوق بيشتر، اوقات فراغت فزون‌تر و به ويژه از هنگامي كه بهره‌مندي از مرخصي با حقوق، نخست در جوامع پيشرفته و سپس در كشورهاي در حال رشد، همچون حقي از حقوق انساني به رسميت شناخته شد و گردشگري به صورت يكي از مهم‌ترين فعاليت‌هاي انسان معاصر درآمد. این مهم در عرصه¬ی میهن اسلامی نیز پدیدار شد و روز به روز گسترده¬تر گردید. لیکن آن طورکه بایدو شاید به شکوفایی لازم نرسیده بلکه راه دور و درازی را باید بپیماید تا به عنوان صنعت گردشگری خود را آشکار ودر راستای امور اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی وحتی سیاسی همپای کشورهای توسعه یافته گام¬های استواری را بردارد. در این زمینه وضعیت گردشگری «دهستان¬های رودبار الموت غربی» وتاثیر آن در توریسم استان با بهره از مدل های spssو sowt بهره-گیری از آمارهای بدست آمده از طریق پرسش¬نامه و بررسی نقاط قوت وضعف وتهدید¬ها و فرصت¬ها برنامه-ریزی لازم در این مورد صورت گرفت تا نتیجه آن به سایر نواحی و دهستان¬های و روستاهای میهن اسلامی تعمیم داده شود تا کشور در عرصه گردشگری به جایگاه اصلی و واقعی خود برسد. می توانید این پژوهش رشته جغرافیا را به صورت فایل word دانلود نمایید.
بیان مسئله
گردشگري روستايي امروزه به¬عنوان يک بخش از بازار گردشگري مورد توجه بسياري از جهانگردان قرار گرفته است. اين بخش از گردشگري به عنوان يک مقصد،داراي شريان خاص خود است، و روز به روز درحال رشد بوده و مشتريان و بازديدکنندگان بيشتري را به سمت خود جذب مي‌کند. براساس آمارهاي موجود در بسياري از کشورها 70 درصد جمعيت ساکن از انواع تفريحات روستايي استفاده کرده و يا از مناطق روستايي در زمان گذران اوقات فراغت بازديد کرده¬اند. در قاره اروپا بسياري از مردم تعطيلات خود را در مناطق روستايي سپري مي¬کنند(امین¬زاده، 1375: 45).
از سوي ديگر تغيير در فلسفه زندگي انسان، آلودگي محيط¬زيست شهري و فشارها و استرس¬هاي رواني ناشي از محيط¬هاي زندگي و کار و در کنار تفکرات فلسفي بازگشت به دنياي خاکي، باعث توجه ساکنين شهري به روستاها به خصوص روستاهاي خوش آب و هواي مجاور شهرها شد و اين مناطق به¬عنوان حومه هاي ييلاقي در ايام پايان هفته و تعطيلات سالانه مطرح شده و توسعه پيدا کرد و کم کم در اين مناطق امکانات و خدماتي براي پاسخگويي به نياز بازديدکنندگان شکل گرفت. در مراحل بعدي که روستاهاي دور دست¬تر مورد توجه قرار گرفتند، و اقامت¬هاي شبانه مطرح شد، خانه‌های دوم و ويلاها از طرف ساکنين شهرها (بازديدکنندگان ثروتمند) در اين روستاها ايجاد شد. امروزه اين روند با شدت هر چه تمام¬تر ادامه دارد
سابقه سکونت¬گزینی و تمدن 9 هزار ساله درکنار آثار باستانی، تاریخی، صنایع دستی و چشم اندازهای طبیعی بکر و ثبت 1200 اثر در فهرست آثار ملی، استان قزوین را از این حیث در جایگاه ویژه¬ای قرار داده است؛ که بسیاری از این آثار تاریخی و محصولات تولیدی کشاورزی در منطقه الموت در شهرستان قزوین قرار دارد. در منطقه الموت 13 قلعه از جمله قلعه الموت(حسن صباح) در گازرخان، لمبسر در رازمیان، قلعه میون، شمس کلایه و شیرکوه وجود دارد که گردشگران داخلی و خارجی بسیاری را به این منطقه می کشاند. شهر رازمیان، رودخانه نینه رود، شالیزارهای دره شاهرود، روستاهای تاریخی آتان، گرمارود، گازرخان، دره و حاشیه اندج رود، دریاچه اوان و درخت چنار خونبار در محل امامزاده زرآباد از جمله مناطق نمونه گردشگری در منطقه الموت است. از این رو باتوجه به قابلیت¬های زیاد شهرستان لازم است که به موضوع گردشگری روستایی توجه بیشتر گردد.
ضرورت انجام تحقیق
امروزه شناسایی توانمندی گردشگری از جمله گردشگری روستایی برای کشور چون میهن اسلامی بسیار حائز اهمیت است و تلاش های مسئولین امروز دانشگاه ها نیز باید در این راستا صورت گیرد تا بتوان با شناخت کامل و جامع جاذبه ی گردشگری روستایی و شهری از این نعمت خدادادی و طبیعی و انسان ساخت بیشترین بهره را برد و کشور را در حد ارزش و الای خود رشد داد . از طرفی با اجرای دقیق این امر برای نیروی بیکار ایجاد شغل نمود و در بازساخت روستاهای کشور و پایدار نمودن آنها و نیز با به حداقل رساندن آسیب¬های اجتماعی، محیطی و فرهنگی زمینه رشد اقتصادی روستاها را فراهم ساخت که روستاهای دهستان رودبار الموت غربی نیز در همین راستا قرار می¬گیرد و ضرورت انجام تحقیق کامل این دهستان محقق می¬گردد.
توريسم يكي از صنعت¬هاي مهم موثر بر پيشرفت و تكامل اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي كشورها محسوب مي‌شود كه شدت و ضعف اثرگذاري آن باتوجه به نوع نظام طراحي شده جهت جذب، هدايت و توسعه و تقويت اين صنعت، همچنين حوزه گردشگري مورد نظر متفاوت است(سنایی،1374: 14).
در گردشگری روستایی یکی از حوزه¬های مورد تاکید طبیعت¬گردی است، که دهستان الموت غربی دارای قابلیت¬های زیادی در این حوزه می¬باشد و ضرورت استفاده از آن مورد توجه برنامه¬ریزان و تصمیم¬گیرندگان منطقه است(فانی ثانی،1381: 9). باوجود آنكه اكوتوريسم يكي از پرسودترين زمينه‌هاي تجارت بين‌الملل است و حجم عظيمي از گردش سرمايه را شامل مي‌شود، بسياري از صاحب¬نظران معتقدند كه سرمايه¬گذاري در طبيعت چندان كار دشواري نبوده و كافيست ثروت اصلي طبيعت يعني زيبائي و سلامت آن به¬خطر نيفتاده به نحو احسن حفظ گردد و در چنين حالتي اكوتوريسم مي‌تواند حدود 300 هزار شغل در كشوري نظير ايران ايجاد كند، به¬طوري¬كه درآمد آن از فروش نفت بيشتر خواهد بود(ابراهیمی،1383: 27). بررسي‌ها نشان مي‌دهند كه هر اكوتوريستي كه وارد كشوري مي‌شود، 8 شغل ايجاد مي‌كند و اين درحالي است كه در كشور ما كه بيكاري پايه و اساس چالش اقتصادي و معضل اجتماعي آنها است
به¬طور کلی، امروزه گردشگري ضرورتي عام و فراگير است كه كليه سفرهاي داخلي و خارجي در اين حيطه قرارگرفته و سفر نيز به تنهايي مستلزم فراهم آوردن ضرورت¬ها و نيازمندي¬هايي است كه در خصوص چگونگي سفر، مبدا و مقصد وآگاهي از طول مسير، نقاط ديدني جاذبه‌هاي گردشگري، نوع وسيله سفر، محل اقامت و پذيرايي و . . . را در بر مي¬گيرد كه نيازمند برنامه‌ريزي مناسب براي سفر و گردشگري است. باتوجه به جايگاه وتوانمنديهاي فرهنگي، تاريخي و طبيعي و... دهستان الموت و تنوع آب و هواي آن در چهار فصل كه زيبايي‌هاي طبيعي و اقليمي خاص خود رادارد و نيز پيگیري¬ها و رهنمودهاي ارايه شده توسط سازمان‌هاي ذيربط، يكي از حوزه‌هاي گردشگری مورد تاکید در استان قزوین دهستان الموت می باشد.
روش تحقیق
فرايند اجراي پژوهش در دو فاز كتابخانه‌اي و ميداني به انجام مي‌رسد. به اين صورت كه پس از تدوين طرح پژوهش فاز كتابخانه‌اي و مطالعات اسنادي پژوهش انجام گرفته، و پس از نقد و بررسي منابع موجود چارچوب نظري پژوهش تدوين مي‌گردد. از طريق مصاحبه با كارشناسان و صاحبنظران چارچوب مفهومي پژوهش تدوين و پس از آن ابزارهاي پژوهش تدوين مي‌گردد. پس از نهايي‌كردن ابزار پژوهش فاز ميداني آغاز و جمع‌آوري داده صورت مي‌گيرد. پردازش و تجزيه و تحليل داده‌ها و تدوين گزارش مرحله نهايي اجراي پژوهش را تشكيل داده‌اند. انتشار نتايج آخرين مرحله انجام اين پژوهش مي‌باشد. مراحل انجام اين روند را مي‌توان در موارد زير خلاصه كرد:
- طرح تحقيق و تبيين و تعريف مساله؛
- بررسي نظريه‌ها و الگوهاي مرتبط با توسعه گردشگری روستایی؛
- تدوين چارچوب نظري و مفهومي تحقيق براساس مرحله دوم؛
- تدوين روش تحقيق براي پاسخگويي به‌صورت مساله و تهيه و تدوين و آزمون فرضيات مربوطه؛
- طراحي و تدوين ابزار گردآوري داده‌هاي كمي؛
- اصلاح و تكميل پرسشنامه و تعيين روايي و پايايي نهايي؛
- انجام عمليات ميداني براي جمع آوري اطلاعات از منابع دست اول؛
- كد گذاري و داده‌پردازي و تجزيه و تحليل داده‌هاي كمي و تبيين الگو.
فهرست مطالب
چکیده
مقدمه
فصل اول : طرح تحقيق
1-1 - بيان مسئله 6
1-2-اهميت وضرورت انجام تحقيق 7
1-3- اهداف تحقيق 9
1-3-1- اهداف کلی ..................................................................................................................9
1-3-2- اهداف اختصاصی ........................................................................................................9
1-4 - سوالات تحقیق 9
1-4-1- سوال اصلی تحقیق ......................................................................................................9
1-4-2- سوال فرعی تحقیق .......................................................................................................9
1-5- فرضیه های تحقيق 9
1-6- قلمرو تحقيق 9
1-6-1- محدوده زمانی ..............................................................................................................9
1-6-2 محدوده مکانی ..............................................................................................................9
1-6-3- محدوده موضوعی ......................................................................................................10
1-7- روش تحقیق 10
1-8-پیشینه تحقیق 10
1-9- نوع تحقیق 12
1-10- ابزار گردآوری اطلاعات 12
1-11 - روش تجزیه وتحلیل 12
1-12- محدودیت های تحقيق 14
فصل دوم : مبانی نظری تحقيق
2-1- تعاریف ومفاهیم .................. ....17
2-1-1- روستا وروستایی ...............................................................................................................17
2-1-2- دهستان .............................................................................................................................17
2-1-3- گردشگری ........................................................................................................................18
2-2- انواع توریسم ............................................................................................................. 20
2-1- توریسم تفریحی .....................................................................................................................22
2-2-2- توریسم تجاری ...................................................................................................................22
2-2-3- توریسم همایشی ................................................................................................................22
2-2-4- توریسم مذهبی ..................................................................................................................22
2-2-5- توریسم درمانی ..................................................................................................................22
2-2-6- توریسم الکترونیک .............................................................................................................32
2-2-7- اکوتوریسم ..........................................................................................................................23
2-3- توریسم روستایی……………..…………………………….................……24
2-4- ابعاد صنعت گردشگری …….…………….....................................…………......29
2-4-1- ابعاد اقتصادی .......................................................................................................................29
2-4-2- گردشگری واشتغال .............................................................................................................37
2-4-3- ابعاد فرهنگی واجتماعی گردشگری ..................................................................................39
2-4-4- بعد زیست محیطی گردشگری ...........................................................................................42
2-5- گردشگری وزیر ساخت ها. ....48
2-5-1- الف – تضمین امنیت فراگیر ..............................................................................................48
2-5-2- ب – گسترش فعالیت های تبلیغاتی ..................................................................................48
2-5-3- ج- ایجاد زیرساخت هاوزیربناها ........................................................................................49
2-5-4-د- ایجادتسهیلات لازم برای سرمایه گذاری بخش خصوصی .............................................49
2-5-5-ه- گسترش مدارس ومراکزآموزش عالی جهانگردی وهتل داری و.......................................50
2-5-6-و- گسترش فعالیت های بهداشتی وپیشگیری ......................................................................50
2-5-7-ز- افزایش کمی وکیفی امکانات ترابری زمینی وهوایی و... ................................................50
2-5-8-ح- اصلاح وبهبود امورسازمانی وتشکیلاتی .........................................................................50
2-5-9-ط- تخصیص اعتبارات کافی و ملی استانی .........................................................................50
2-5-10-ی- ایجاد امکانات لازم برای خردسالان ............................................................................51
2-5-11-ک- گسترش امکانات TCI ................................... .......................................................51
2-5-12-ل- توسعه جایگاه خاص در بازارها......................................................................................52
2-5-13- م- فرصت های جدید شغلی ..............................................................................................53
2-5-14-ن- ایجاد در آمد ................................................................................................53
2-5-15-س- آسان سازی مدیریت مقصد ..........................................................................................53
2-5-16-ع- فراهم سازی امکان اتصال به سایر بخش ها ...................................................................53
2-6- مدل تحلیلی SWOT و پیشنهاد راهبردهای خرد وکلان .................................................53
فصل سوم : ويژگيهاي جغرافیایی محدوده مورد مطالعه
3-1- تقسیمات کشوری …..57
3-2- وجه تسمیه....................................................................................................................63
3-3- پیشینه تاریخی الموت....................................................................................................64
3-4- وضعیت طبیعی..............................................................................................................64
3-4-1- اقلیم وآب وهوا ….64
3-4-2 - زمین شناسی دره الموت ….69
3-4-3-کوه ها وبلندی های الموت ….72
3-4-4- میراث تاریخی ….73
3-4-5- غارهای طبیعی ….75
3-4-6- آبهای الموت …75
3-4-6-1- آبهاي سطحي ….77
3-4-6-2- آبهاي زيرزميني. .…78
3-4-6-3- یخچال ویا معدن یخ ….79
3-4-7- جانوران الموت …79
3-4-8- گیاهان الموت ........ .…79
3-4-8-1- جنگل ها، مراتع و پوشش گیاهی ................................................................................80
3-5- وضعیت اجتماعی ........................................................................................................82
3-5-1- جمعیت دهستانها (کل وتفکیک شده ) …82
3-5-2- زبان …..................................................................................................95
3-5-3- صنایع دستی..............................................................................................95
3-5-4- اطلاعات فرهنگی ..............................................................................................................95
3-5-5- آداب ورسوم ومراسم اجتماعی ،مذهبی 96
3-5-6- غذاهای محلی ونوعی ازآن 96
3-5-7- مسائل آموزشی............................................................................................................96
3-6- وضعیت اقتصادی....................................................................................................97
3-6-1- مسائل اقتصادی 97
3-6-2- فعالیت ها یی روستایی ................................................................................................97
3-6-3- کشاورزی و دامپروری 97
3-6-3-1- دامداری ومرغداری 97
3-6-3-2- نوع بهره برداری وتغییرات آن 97
3-6-4- عوامل تولید ونقش آن در روستاها 98
3-6-5- نحوه تهیه وکود وبذر 98
3-6-6- ماشین آلات کشاورزی و دفع آفات نباتی زراعی..........................................................98
3-7- ویژگی توریستی......................................................................................................99
3-7-1- جاذبه های گردشگری 99
3-7-1-1-قلعه حسن صباح ........................................................................................................99
3-7-1-2- قلعه لمبسر ...............................................................................................................99
3-7-1-3- چنار خونبار الموت .................................................................................................100
3-7-1-4- دره نینه رود ............................................................................................................100
3-7-1-5- آبشار پیچه بن ........................................................................................................101
3-7-1-6- دریاچه اوان ............................................................................................................102
3-7-1-7- شاهرود .................................................................................................................102
3-7-1-8- قلعه شیر کوه ..........................................................................................................103
3-7-1-9- آرامگاه سنگی حسن آباد وشاهکوه .........................................................................103
فصل چهارم : تجزيه وتحليل يافته هاي تحقيق
4-1- مشخصه های کلی پاسخگویان 107
4-1-1- گردشگران 107
4-1-2- مردم بومی 108
4-2- نتایج توصیفی – تحلیلی 108
4-3- روش شناسی ارائه راهبردهای توسعه گردشگری 128
4-3-1- مرحله اول، ورود اطلاعات .129
4-3-1-1- ماتریس ارزیابی عوامل محیط بیرونی (EFE) .129
4-3-1-2- ماتریس ارزیابی عوامل محیط درونی (IFE).............................................................133
4-3-2- مرحله دوم ، مرحله تطبیق..............................................................................................138
4-3-2-1- تشکیل ماتریس نقاط ضعف ،نقاط قوت ، تهدیدهاوفرصت ها(تدوین راهبردها)......138
4-3-2-2- تشکیل ماتریس داخلی وخارجی(IF)(مشخص نمودن راهبردهای با امنیت تر).......142
4-3-3- مرحله سوم ، مرحله تصمیم گیری ( اولویت بندی راهبردهای قابل قبول ) .................143
فصل پنجم :ارزیابی نهایی فرضیه ها - نتيجه گيري وارائه پيشنهادات
5-1- فرضیه اول........................................................................................................................ 152
5-2- فرضیه دوم .......................................................................................................................154
5-3- نتیجه گیری .....................................................................................................................156
5-4-پيشنهاد..............................................................................................................................159
5-5- پیشنهاداتی برای محققان آینده..........................................................................................159
پیوست ها و ضمائم (پرسش نامه خانوار روستايي و پرسش نامه مخصوص مسئولین روستایی )
فهرست منابع
چکیده انگلیسی