یافتن مزیت های نسبی در بخش های مختلف اقتصادی، گامی مهم در جهت اولویت دادن به سرمایهگذاری در مناطق مختلف و در نتیجه افزایش تقاضا و درآمد محسوب می‌شود. از این رو برای دستیابی به وضعیت مطلوب می توان از مزیت نسبی در عرصه فعالیت های اقتصادی بهره گرفت. شناسایی و طبقه بندی مزیت نسبی در عرصه اقتصادی به سرمایه گذاری داخلی و خارجی در قطب های دارای مزیت کمک خواهد کرد و به تدریج رفاه اقتصادی و اجتماعی را در مناطق دارای مزیت گسترش خواهد داد. می توانید این پروژه رشته علوم اقتصادی را صورت فایل word دانلود نمایید.
مقدمه
در مباحث رشد و توسعه این‌گونه مطرح می¬گردد که سرمایه¬گذاری در بخش‌های اقتصادی لازم و ضروری است. کمبود سرمایه¬گذاری در بخش‌های اقتصادی در جهت افزایش درآمد و تقاضا، اثرهای نامطلوبی را از خود بر جا می¬گذارد. مادامی‌که این سرمایه¬گذاری¬ در سطوح پایین قرار دارد، درآمد کافی با هدف افزایش تقاضا و سطح پس¬انداز در جامعه به وجود نمی¬آید. بنابراین با توجه به اصل مکمل بودن تقاضا، سرمایه¬گذاری همزمان در همه بخش¬ها موجب می¬گردد که فعالیت¬های جدید وابسته به یکدیگر به وجود آمده که هر یک می¬تواند تأمین‌کننده مواد اولیه و کالاهای واسطه‌ای مورد نیاز سایر فعالیت‌ها باشد و هر بخش نیز تقاضای خود را از کالاهای تولیدی دیگر افزایش داده و هزینه¬های تولید و داده¬های خود را کاهش دهد.
با نگرش به محدودیت منابع سرمایه به ویژه برای کشورهای در حال توسعه، تأکید بر سرمایه¬گذاری و پرداختن به فعالیت¬های کلیدی و پیشتاز اهمیت زیادی دارد. با توجه بیشتر به فعالیت¬هایی که از اولویت بیشتری برخوردار هستند، ضمن سود جستن از برخی صرفه‌ها، می‌توان نیازهای داخلی را برطرف کرده و زمینه حضور و رقابت در بازارهای جهانی را فراهم نمود. از طرفی دیگر یکی از عمده¬ترین نیازهای جامعه در شرایط فعلی، تحول در ساختار اقتصادی در جهت ایجاد فرصت‌های شغلی جدید است که خود مستلزم شناخت فرصت‌های سرمایه¬گذاری هست.
بيان مسأله
یافتن مزیت¬های نسبی در بخش¬های مختلف اقتصادی، گامی مهم در جهت اولویت دادن به سرمایهگذاری در مناطق مختلف و در نتیجه افزایش تقاضا و درآمد محسوب می‌شود. از این رو برای دستیابی به وضعیت مطلوب می¬توان از مزیت نسبی در عرصه فعالیت¬های اقتصادی بهره گرفت. شناسایی و طبقه¬بندی مزیت نسبی در عرصه اقتصادی به سرمایه¬گذاری داخلی و خارجی در قطب¬های دارای مزیت کمک خواهد کرد و به تدریج رفاه اقتصادی و اجتماعی را در مناطق دارای مزیت گسترش خواهد داد.
از سوی دیگر آمایش سرزمین در پی شناسایی توانمندی¬ها، قابلیت¬ها و استعدادهای بالقوه و بالفعل استان¬های مختلف کشور است تا از طریق شناسایی آن¬ها با توزیع فضایی مناسب سرمایه¬گذاری¬¬ها، زمینه را جهت توسعه مطلوب و مبتنی بر حداکثر کارایی و بهره¬وری عوامل تولید بنا نهد. بنابراین از آمایش سرزمین¬ انتظار می¬رود، شرایط تحقق آرمان¬ها در بلند¬مدت فراهم کند یعنی امکانات به نحوی تجهیز و طرح¬ریزی شود که استراتژی¬ها، امکان تحقق یابد..
با توجه به محدودیت سرمایه به‌ویژه در کشور¬های در حال توسعه، توجه ویژه به برنامه¬ریزی منطقه¬ای در جهت تنظیم و هماهنگ کردن برنامه¬های مختلف اقتصادی¬- اجتماعی با نیازها و امکانهای محلی، در جهت نیل به پیشرفت و توسعه پایدار ضروری به نظر می¬رسد. بدیهی است برنامه¬ریزی منطقه¬ای پرداختن به رابطه بین انسان، محیط و فعالیت است و وجوه مشترکی با عامل جغرافیا و فضا، آمایش سرزمین و برنامه¬ریزی فضایی و کالبدی دارد. در واقع برنامه¬ریزی منطقه¬ای باید در چارچوب آمایش سرزمین انجام گیرد.
با توجه به اینکه استان لرستان، در حدود 7/1 درصد از وسعت کشور و 43/1 درصد جمعیت کشور را شامل می¬گردد و دارای اقلیم¬های متفاوت و تنوع گسترده اقلیمی و محیطی است، به عنوان استانی خاص مورد بررسی قرار می¬گیرد.
این پایان‌نامه به دنبال آن است که پس از شناسایی فعالیت¬های مزیت¬¬دار از منظر ارزش¬افزوده در استان لرستان از طریق شاخص مورد نظر، به مقایسه و تحلیل یافته¬های این تحقیق و جهت¬گیری¬های آمایش سرزمین در این استان بپردازد تا میزان انحراف از واقعیت¬های موجود اقتصادی استان و راهبردهای مشخص شده برای توسعه منطقه، تعیین گردد.
اهداف پژوهش
۱- ارایه تصویر کلی از توزیع بخش¬های اقتصادی مزیت¬دار در سطح استان لرستان در برنامه¬های سوم و چهارم توسعه
۲- بررسی وضعیت آمایش سرزمین استان لرستان در برنامه¬های سوم و چهارم توسعه
۳- بررسی مغایرت¬های بین وضعیت موجود فعالیت¬های اقتصادی در استان لرستان با جهت¬گیری¬های آمایش سرزمین
روش تحقیق
این تحقیق از حیث روش، اسنادی و کتابخانه¬ای بوده و از حیث هدف، توصیفی-کاربردی است. در این تحقیق با استفاده از آمار مستند و رسمی منتشر شده به وسیله مرکز آمار ایران، ارزش افزوده¬ بخش‌های اقتصادی را براساس آخرین ویرایش حساب¬های ملی SNA 93 تهیه کرده و سپس با استفاده از تکنیکهای اندازه¬گیری مزیت نسبی برای هر یک از بخش¬ها محاسبه می¬شود و در آخر نتایج حاصل با جهت¬گیری¬های بلندمدت سند توسعه استان و راهبرد¬های آمایش سرزمین مقایسه می¬شود.
سود خالص اجتماعی و هزینه منفعت اجتماعی
معیار خالص سودآوری اجتماعی عبارت از معیاری است که سود و زیان خالص اجتماعی یک فعالیت را اندازه‌گیری می‌کند. اگر قیمت‌های سایه‌ای برای عوامل و محصول¬های در نظر گرفته شده باشند و همه اثرات خارجی روی اقتصاد داخلی نیز با ارزش‌گذاری اجتماعی در این معیار لحاظ شده باشند آنگاه سودآوری حاصل اجتماعی منفعت (زیان) خالص مربوط به یک فعالیت اقتصادی با احتساب این هزینه‌ها است. در این معیار، از ارزش جهانی محصول (برحسب پول داخلی)؛ کل هزینه‌های تجاری (شامل مواد اولیه و کالاهای واسطه‌ای)؛ و داخلی (شامل نیروی کار سرمایه و نهاده‌های غیرتجاری) تولید محصول کسر می‌گردد و سودآوری خالص اجتماعی فعالیت محاسبه می‌گردد. مثبت بودن این معیار نشان دهنده موجه بودن فعالیت و منفی بودن آن حاکی از یک زیان اجتماعی در تولید آن است.
فصل اول: کلّيّات تحقيق 1
1-1 بيان مسأله 2
1-2 حدود پژوهش 3
1-3 سؤالهای پژوهش 3
1-4 فرضیه¬های پژوهش 4
1-5 اهداف پژوهش 4
1-6 روش تحقیق 4
1-7 گردآوری اطلاعات 5
1-8 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات 5
1-9 ساختار پایان‌نامه 6
فصل دوم: مبانی نظری و ادبیات موضوع تحقیق 7
2-1 مقدمه 8
۲-۲ مبانی نظری پژوهش 9
۲-۲-۱ مزیت نسبی از دیدگاه ریکاردو 9
۲-۲-2 مزیت نسبی از دیدگاه ساموئلسون 10
2-2-3. سود خالص اجتماعی و هزینه منفعت اجتماعی 11
2-2-4 شاخص هزینه منابع داخلی 13
۲-۲-5 شاخص لایزنر 15
۲-۲-6 شاخص تکامل یافته بالاسا 16
۲-۲-7 شاخص مزیت نسبی آشکارشده متقارن (SRCA) 17
۲-۳ برنامه¬ریزی منطقه¬ای و آمایش سرزمین 18
2-۳-۱ تاریخچه برنامه¬ریزی در ایران 20
2-۳-۲ ساختار برنامه¬ریزی منطقه¬ای در ایران 21
2-۳-۳ جایگاه آمایش در نظام برنامه¬ریزی کشور 22
2-۳-۴ مروری بر تاریخچه و سیر تحولات آمایش سرزمین در ایران 24
2-۳-۴-1 مطالعه¬های انجام شده در ایران تا اوایل دهه 1350 24
2-۳-۴-2 مطالعه¬های ستیران 25
2-۳-۴-3 مطالعه¬های انجام شده طرح پایه آمایش سرزمین اسلامی ایران 26
2-۳-۵ ضرورت انجام آمایش 27
2-۳-۶ زمینه‌های قانونی مطالعه¬های آمایش 29
۲-۳-7 آمایش سرزمین و توازن منطقه¬ای 30
2-۳-8 برنامه آمایش سرزمین و ارتباط آن با دیگر برنامه¬ها 33
2-۳-9 تنگناهای برنامه¬ریزی آمایش سرزمین 35
2-۴ آمایش سرزمین و مزیت نسبی 36
2-۵ مروری بر مطالعه¬های تجربی 37
2-۵-1 مطالعه¬های انجام شده در سایر کشورها 37
2-۵-2. مطالعه¬های انجام شده در ایران 38
2-۶ آشنایی مقدماتی با استان لرستان 40
2-6-1 موقعیت جغرافیایی 41
2-6-2 جمعیت 41
2-6-3 بررسی وضعیت اقتصادی لرستان به تفکیک بخش‌های اقتصادی 42
2-6-3-1 کشاورزی 42
۲-6-3-2 صنعت 44
2-6-3-3 معدن 45
2-6-3-4 بازرگانی خارجی 47
2-6-3-5 گردشگری 48
2-7 جمع‌بندی 50
فصل سوم: روش تحقیق 52
۳-1 مقدمه 53
3-2 روش تحقیق 54
3-2-1 روش شناسایی مزیت نسبی ارزش افزوده¬ای و پرسش‌نامه 54
3-2-2 روش تحلیل ساختاری 56
3-3 وضعیت بازار کار و تولید ناخالص استان لرستان 59
3-3-1. بازار کار (اشتغال و بیکاری) 59
3-3-2 تولید ناخالص داخلی 61
3-4 جمع¬بندی 64
فصل چهارم: تحلیل یافته‌ها 65
۴-1. مقدمه 66
4-2 تحلیل یافته¬ها 67
4-2-1 بررسی تغییرات ساختاری بخش¬های اقتصادی استان لرستان 67
4-2-1 -1 یافته¬های شاخص تغییرات ساختاری به تفکیک 4 بخش عمده اقتصادی 68
4-2-1-2 یافته¬های شاخص تغییرات ساختاری به تفکیک ۱۵ بخش عمده اقتصادی 69
4-2-2 بررسی مزیت نسبی ارزش افزوده¬ای بخش¬های اقتصادی استان لرستان 71
4-2-2-1 یافته¬های مزیت نسبی ارزش افزوده¬ای بخش¬های اقتصادی به تفکیک 4 بخش عمده اقتصادی 71
4-2-2-2. یافته¬های مزیت نسبی ارزش افزودهای بخش¬های اقتصادی به تفکیک 15 بخش اقتصادی 72
4-2-2-3 یافته¬های مزیت نسبی ارزش افزودهای بخش¬های اقتصادی به تفکیک 72 رشته فعالیت اقتصادی 75
4-3 جهت‌گیری آمایش در استان لرستان 76
4-3-1 راهبردهای بلندمدت اسناد توسعه استان لرستان 76
4-3-2 تحلیل مقایسه¬ای مزیت های منطقه¬ای و جهت‌گیری‌های آمایش 78
4-5 جمع¬بندی 86
فصل پنجم: خلاصه، نتایج و پیشنهادها 88
۵-1. مقدمه 89
۵-2 خلاصه 90
۵-3 نتیجه‌گیری 91
۵-4 پیشنهادها 94
پیوست¬ها 97
منابع و مأخذ 107