ناپیوستگی تولید قارچ در طبیعت، وجود انواع سمی در کنار انواع خوراکی، و کیفیت غذایی مطلوب این گیاه باعث شده که انسان از دیر باز در جستجوی راهی برای پرورش آن باشد. قارچ سرشار از پروتئین ،آهن،ویتامین ودر عین حال بسیار خوش طعم است . دوره کشت آن بسیار کوتاه است و در سال می توان چندین بار به کشت آن مبادرت نمود. قارچ گیاهی منحصر به فرد ، با مشخصات مخصوص بخود و غیر قابل قیاس با گیاهان دیگر . چون ظهورقارچ به دوران ما قبل تاریخ بر می گردد ، و در همه جا همراه با بشر خود را نشان داده است لذا اعتقادات و باورهای عجیب و حتی خرافات جالبی در ذهن بشر ایجاد نموده است . گیاه خارق العاده ، شفا بخش و مورد احترام در ادبیات مردم چین، یونان ، مصر ، مکزیک و ....می توانید این تحقیق رشته کشاورزی را به صورت پاورپوینت دانلود نمایید.
مقدمه
در دنیای قارچ شناسی هزاران هزار نوع قارچ در اندازه،شکل ورنگ های مختلف و متنوع وجود دارد. وقتی در باده حرفه پرورش قارچ های خوراکی صحبت می شود منظورمان پرورش :
قارچ های جنس آگریکوس می باشد.
قارچ های خوراکی گروهی از قارچ های کوشتی کلاهک دار هستند بنام : Mushroom.
ساختمان رویشی قارچ
فاز رویشی قارچ از میسلیوم آغاز می گردد. میسلیوم قسمت اصلی قارچ را تشکیل می دهد و از رشته هایی بنام هیف تشکیل شده است .مسیلیوم قارچ در نتیجه نمو بازیددوسپور و ایجاد میسیلیوم تک هسته ای اولیه است که بلا فاصله با الحاق دو رشته هیف رویشی ، میسلیوم دو هسته ای ثانوده بوجود می آید. زمانی که رشد میسلیوم ثانویه کامل شد میسلیوم نوع سوم تشکیل می شود و بافت پیچیده ای از میسلیوم ها را بوجود می آورد که بر روی آن بازیدیوکارپ طاهر می شود. عمر میسلیوم اولیه در طبیعت بسیار کوتاه بوده و چنانچه به عللی دو هسته ای نشود به زودی از بین می رود. بعکس طول عمر میسلیوم دو هسته ای به حدی است که سالیان دراز زنده مانده و متوالیا، قارچ بوجود می آورند.
ساختمان کلاهک
کلاهک قارچ نیز از هیف تشکیل گردیده، لیکن با تغییر شکل به بافت گوشت قارچ را تشکیل می دهد. قارچ شامل کلاهک و ساقه می باشد. در زیر کلاهک،تیغه های حاوی اسپور قرار گرفته است . لامل ها که همان تیغه یا ژیل هستند ،در سطح داخل بازیدیوکارپ به شکل قطعات نازک باریک یا پهن بطور شعاعی محیط خارجی کلاهک را به ساقه متصل می کنند.
تراما
به بافت داخلی قارچ می گویند که معمولا از سلول های طویل تشکیل شده است. در سطح تراما که غالبا لبه ودو طرف تیغه ها را می پوشاند لایه هیمنیوم قرارمی گیرد.بر روی این لایه است که بازیدیم ها در نزدیکی یکدیگر تشکیل می شوند. هر یک از بازیدیم ها معمولا شامل 4 اسپور می باشند که با فشار از پایه خود جدا شده ،تحت تاثیر نیروی جاذبه در زیر کلاهک می افتند ، وبا جریان هوا روی هم انباشته شده و لایه رنگینی بنام اسپور پرینت بوجود می آورند.
نیاز های غذایی قارچ خوراکی
قارچ در یک دوره رشدی به ترکیبات کربن دار، مواد ازته، مواد معدنی و مواد تحریک کننده رشد نیاز دارد. منابعی که می تواند نیازهای فوق را براورده کند بدین ترتیب است:
· منابع مناسب برای ترکیبات کربن دارمواد ناشی از تجزیه سلولز و همی سلولز می باشد.
· منابع مناسب برای ترکیبات شامل اوره،گروهی از ترکیبات آمونیوم و بسیاری از اسید های امینه مانند آسپارژین،الانین و گلسین می باشد.
املاح کلسیم ،پتاسیم و منیزیم در حد مطلوب برای رشد مسیلیوم نیاز است. مواد تحریک کننده رشد عبارتند از:اندل استیک اسید، نمک های اسید های چرب اولئیک ولینولئیک ، و اسید های آلانین ، متیونین و پرومین .
ارزش غذایی قارچ های خوراکی
قارچ های خوراکی در شمار بزرگترین و ارزشمندترین منابع طبیعی هستند که می توانند در مدت زمان کوتاه از مواد با ارزش غذایی کم ، موادی با ارزش غذایی بالا تولید کنند. بامحدود شدن زمین های قابل کشت وعملکرد زمین های کشاورزی در تولید مواد غذایی بخصوص مواد پروتئینی، قارچ های خوراکی می توانند جایگاه خود را بیابند.
بررسی ارزش غذایی محصولات مختلف
بر اساس مطالعات انجام شده توسط کووک، از هر هکتار زمین طی یک دوره تولید، فقط 78 کیلوگرم پرتئین حیوانی(گوشت قرمز) و 678 کیلوگرم پروتئین آبزیان (ماهی و میگو)بدست می آید. این در حالی است که، از هر هکتار زمین با احتساب قابلیت بهره گیری از حجم،در پرورش قارچ های خوراکی ،65 هزار کیلو گرم پروتئین قارچی در سطح راندمان جهانی و 14 تا 21 هزار کیلو گرم با راندمان تولید در ایران بدست می آید.
تاسیس واحد تولیدی
دریافت اجازه واحد تولیدی از ادارات مختلف اجباری است. ضرورت این کار زمانی بیشتر احساس می شود که محل واحد تولیدی پیشنهاد شده به لحاظ آلودگی زیست محیطی مشکلاتی را برای عموم افراد ایجاد کند.
هر واحد تولیدی پرورش قارچ به چندین حوزه فعالیت و کار تقسیم می شود
1- سیلوی مواد جهت تهیه کمپوست(فاز اول)
2- تهیه یا تولید کمپوست (فاز دوم یا پاستوریزه کردن یا تخمیر کردن)
3- سالن های تولید با توجه به سیستم پرورش قارچ
4- ساختمان ها
5- فضاهای قرار دادن یا کارکردن ماشین های مختلف
لیست اقلام مورد استفاده در واحد های قارچ
1) دستگاه رطوبت ساز: جهت انجام تهویه و رطوبت سازی
2) هیتر هوای گرم: جهت واحد های کوچک پرورش قارچ که فاقد دستگاه بخار هستند.
3) میز تلقیح: جهت تسهیل و تسریع در عملیات کمپوست گیری
4) کنترل رطوبت : دستگاهی که جهت کنترل اتوماتیک رطوبت روی دستگاه رطوبت ساز نصب می شود.
5) دماسنج : جهت کنترل دمای سالن پاستوریزه و دمای سالن های پرورش کاربد دارد.
6) رطوبت سنج: جهت اندازه گیری رطوبت محیط استفاده میشود.
7) مواد شوینده و ضد عفونی کننده : شامل: جرمی ساید پی، فرمالین و آجر فرمالین
8) سموم دفع آفات و بیماری ها : سم سیپرمترین،بنزالیب و کاربندازیم
9) انواع سم پاش های دستی و موتوری
10) دیگ بخار: جهت تامین بخار واحد پاستوریزاسیون و هوای گرم سالن ها
11) فن سانتریفیوژ: جهت تزریق هوای تازه به تونل پاستوریزاسیون
12) فن دمنده : برای تزریق هوای تازه به داخل تونل پاستوریزه خاک
13) کمپوست ترنر: دستگاهی که کمپوست را مخلوط نموده و قالب زنی می کند.
14) چیلر: تاسیساتی که هوای سرد را در فصول گرم تامین می
15)دستگاه هواساز: دستگاهی که هوای گرم تولید شده توسط دیگ بخار و سرد شده توسط چیلر را رطوبت زنی میکند.
16) دستگاه بسته بندی قارچ
17 ) ژنراتور برق اضطراری
بیماری ها
بیماری دای بک:
بیماری ویروسی، به شدت واگیر دار که باعث خسارت شدید از طریق تضعیف رشد میسلیوم میشود. تماس قارچ ها با سطح خاک کم است ، طوری که براحتی از سطح خاک جدا میشود. قارچ ها باریک با ساقه کج و کلاهک کوچک میباشند ،که اصطلاحا (درام استیک) معروف است.
راه حل:
اضافه نمودن بذر به کمپوست زمانی که بیماری ویروسی شایع گردید.
آفات
1) مگس ها و پشه ها
2) نماتود ها
3) کنه ها
4) کپکهای رقیب
5) بیماری مومیائی شدن