فرش برای ایران تنها یک وسیله و یا ابزار جهت استفاده و یا تزئین در منزل نیست بلکه نمادی از هویت چند هزار ساله ایرانیان است. در تمام دنیا نام ایران تداعی گر قالی ایران است. تا چندی پیش در ایران به هنر بسیار ظریف و زیبای فرش تنها به صورت یک حرفه نگاه میشد. هنری که نسل به نسل به صورت سنتی و استاد – شاگردی منتقل می گردید، و کمتر کسی در این زمینه مطالعه، تحقیق و پژوهش انجام داده بود. اما خوشبختانه در دهه هفتاد به همت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری رشته کارشناسی فرش در برخی از دانشکده های هنر مراکز آموزش عالی ارائه گردید. رشته ایی که می تواند موجب رشد و اعتلای هنر و صنعت فرش کشورمان گردد. این رشته زیرمجموعه صنایع دستی می باشد که هنر جویان با طراحی پایه، هندسه نقوش اسلامی، طراحی نقوش اسلیمی و ختایی و در واقع طراحی نقشه فرش آشنا می شوند. در مبحث بافت مقدماتی نیز با انواع و نحوه بافت فرش آشنا می شوند و در رنگرزی مقدماتی با انواع رنگرزها که شامل رنگرزهای طبیعی و شیمیایی آشنا می شوند و تبدیل به یک استاد کار ماهر طراحی نقشه فرش می شوند.
هنرجوی این رشته باید فردی خلاق، نوآور و علاقه مند به هنر وصنعت فرش باشد، همچنین از توانایی هنری برخوردار باشد یعنی دید بصری قوی و طراحی خوبی داشته باشد. همچنین از تاریخ هنرهای دستی و بومی بخصوص هنر فرش بافی آگاهی داشته و به یاری ذوق هنری، طرح هایی ارائه دهد که هم اصالت بومی و هم از نوآوری برخوردار باشد.
هنرجویان بعد از اتمام دوره هنرستان در مقاطع کاردانی و کارشناسی و بالاتر می توانند ادامه تحصیل دهند. در مقطع کاردانی می توانند در آزمون نهایی فنی و حرفه ایی و علمی کاربردی شرکت کنند و بعد از کسب مدرک کاردانی می توانند در آزمون های کاردانی به کارشناسی ناپیوسته سراسری و علمی کارربردی دانشگاه آزاد، پیام نور شرکت نمایند و نسبت به ارتقاء مدرک خود به مقطع کارشناسی اقدام نمایند. در حال حاضر این رشته در شاخه فرش دستبافت در مقطع کاردانی دانشگاه های فنی و حرفه ای وجود دارد.
در كشور ما، هيچ كالايي از نظر ارزش افزوده مشابه فرش نيست. زيرا از يك سو، مواد اوليه فرش در ايران تهيه ميشود و از سوي ديگر، فرش دستبافت ايراني در بازارهاي جهاني داراي ارزش مادي بسيار زيادي است. به همين دليل در حال حاضر، بسياري از مراكز خصوصي و دولتي هستند كه به دنبال فارغ التحصيلان اين رشته مي گردند كه در زمينه طرح، رنگ و بافت مهارت و خلاقيت داشته باشند. عده اي از فارغ التحصيلان نيز به عنوان مشاور بازرگانان فرش فعاليت مي كنند يا خودشان در زمينه توليد فرش يا صادرات فرش سرمايه گذاري كرده و در اين زمينه فعاليت مي كنند و بالاخره تعداد قابل توجهي نيز اين هنر را در مراكز كار و دانش آموزش مي دهند.
زمینه های ایجاد شغل مرتبط:
- بافنده فرش دستباف
- رنگرز سنتی الیاف فرش دستباف
- طراح فرش دستباف