تعریف مناقصه (بند الف ماده 56 آیین نامه مالی و معاملاتی)
مناقصه فرایندي است رقابتی براي تأمین کیفیت مورد نظر (طبق اسناد مناقصه) که در آن تعهدات موضوع معامله به مناقصه گري که مناسب ترین قیمت را پیشنهاد کرده باشد واگذار می شود.
طبقه بندي انواع مناقصات (ماده 58 آیین نامه مالی و معاملاتی)
الف) مناقصه براساس روش دعوت:
1. مناقصه عمومی
2. مناقصه محدود
ب) مناقصات براساس مراحل بررسی :
1.مناقصه یک مرحله اي
2. مناقصه دو مرحله اي
مراحل بررسی مناقصه (ماده 58 آیین نامه مالی و معاملاتی)
الف) مناقصه یک مرحله اي:
1.عدم نیاز به ارزیابی فنی بازرگانی
2.پاکتها در یک جلسه گشوده و تعیین برنده در همان جلسه
ب) مناقصه دومرحله اي:
1. به تشخیص مناقصه گزار
2. الزام بررسی فنی بازرگانی اسناد مناقصه و پیشنهادها
3.تشکیل کمیته فنی بازرگانی و ارایه گزارش نتیجه ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها به کمیسیون مناقصات
مزایاي برگزاري مناقصه دو مرحله اي:
1.افزایش کارایی مناقصات
2. تضمین کیفیت خدمات و کالاها
3. جذب مناقصه گران توانمند و با سابقه
4. توسعه کیفی فعالیتها و خدمات مورد نیاز
5.ارتقا سطح کیفی فرایند برگزاري مناقصات
موارديکه نیاز به برگزاري مناقصه یا مزایده نمی باشد. (ماده 55 آیین نامه مالی و معاملاتی)
کلیه معاملات مؤسسه اعم از خرید، فروش، اجاره، استجاره، پیمانکاري، اجرت و غیره باید حسب مورد از طریق مناقصه یا مزایده انجام شود.
تبصره ماده 55 آیین نامه مالی و معاملاتی: در موارد زیر نیازي به مناقصه و یا مزایده
نمی باشد:
1. در مورد معاملاتی که طرف معامله، وزارتخانه یا موسسه دولتی یا شرکت دولتی باشد.
2. موسسات و نهادهاي عمومی غیر دولتی و موسسات تابعه که بیش از 51 % سهام و یا مالکیت آنها متعلق به موسسات و نهادهاي مذکور باشد.
3. در مورد خرید، اجاره به شرط تملیک و یا اجاره و استجاره اموال منقول و غیر منقول که یا به تشخیص و مسئولیت رئیس موسسه یا مقامات مجاز از طرف ایشان با کسب نظر حداقل سه نفر از کارشناسان رسمی دادگستري یا حداقل سه نفر از کا رشناسان خبره و متعهد منتخب رئیس موسسه و یا با قیمت برابر یا کمتر از قیمت تعیین شده یا حقوقی که نرخ هاي آنها از طرف مراجع قانونی ذیصلاح انجام خواهد شد.
4. در مورد خرید خدمات مشاوره اعم از مهندسی مشاور، موسسات علمی، حق الاختراع و مشاوره فنی بازرگانی، مشتمل بر مطالعه، طراحی و یا مدیریت بر طرح و اجرا و نظارت و یا هر نوع خدمات مشاوره اي و کارشناسی، خدمات حسابرسی، خدمات هنري با رعایت موازین اسلامی و صنایع مستظرفه
5. خرید اموال منقول، غیر منقول، خدمات و حقوقی که به تشخیص و مسئولیت رئیس موسسه و مقامات مجاز از طرف ایشان منحصر به فرد (انحصاري) بوده و داراي انواع مشابه نباشد.
6. در مورد خرید کالاهاي مورد مصرف روزانه که در محل از طرف دستگاه هاي ذیربط دولتی و یا شهرداري ها براي آن ها نرخ ثابتی تعیین شده باشد.
7. در مورد کرایه حمل و نقل از طریق زمینی، هوایی، دریایی که از طرف دستگاه هاي دولتی ذیربط براي آنها نرخ معینی تعیین شده باشد.
8. در مورد هزینه هاي مربوط به تعمیر، راهبري، نگهداري و خرید قطعات یدکی جهت تعویض یا تکمیل لوازم و تجهیزات ماشین آلات ثابت و متحرك پزشکی و غیر پزشکی و همچنین ادوات و ابزار و وسایل اندازه گیري دقیق لوازم آزمایشگاه هاي علمی و فنی و نظایر آن به تشخیص ومسئولیت رئیس واحد درخواست کننده، با تأیید رئیس موسسه یا مقام مجاز از طرف ایشان وتعیین بهاي مورد معامله حداقل توسط یک نفر کارشناس رشته مربوطه منتخب رئیس موسسه
9. در مورد معاملات محرمانه به تشخیص هیأت رئیسه با رعایت صرفه و صلاح موسسه
10 . در مورد مناقصاتی که بنا به ضرورت و موافقت کتبی رئیس موسسه به صورت متمرکز توسط وزارت متبوع برگزار می گردد.